8.9.1999 Tarihinden Sonra İşe Girenler 15 Yıl 3600 Gün Hakkından Yararlanamaz

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Kanunun 120 nci maddesiyle, 1475 sayılı iş kanunu 14 uncü maddesi hariç diğer maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
1475 sayılı İş Kanunu 14. Maddesi Kıdem Tazminatını düzenlemektedir. Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi hallerinde diğer bir ifade ile iş sözleşmesinin bizzat işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışındaki diğer nedenlerle yada iş sözleşmesinin İş Kanunun 17. maddesi kapsamında feshedilmesi durumunda; işçinin işe başladığı tarihten işten ayrıldığı tarihe kadar geçen her tam yıl için işverence kendisine ödenmesi gereken 30 günlük ücret tutarındaki tazminattır. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ödeme işçinin en son aldığı brüt ücret üzerinden yapılır, sadece Damga Vergisi kesilir.

Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir

Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
– İş sözleşmesinin işçi tarafından 4857 sayılı iş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılan nedenlerden dolayı feshedilmesi durumunda,
– Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,
– Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;
– 4447 sayılı Kanunla getirilen hüküm ile yaşlılık aylığı bağlanması için öngorülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle. Yani 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartının gerçekleşmesi ile,
– Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi,
– İşçinin ölümü sebebiyle iş akdinin son bulması hallerinde,

kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

Eğer hizmet akdi yukarıda belirtilen haller dışında, işçinin kendi isteği ile sona erdirilmiş veya ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle işveren tarafından sona erdirilmişse, işçinin kıdem tazminatı hakkı doğmaz.

15 Yıl 3600 Gün Şartı
Çalışan, emekli olmak için gereken yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısından yaş dışındaki şartları tamamlamışsa, yani 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı koşuluna uyuyorsa kendi isteği ile işten ayrılıp kıdem tazminatını isteyebiliyor. Buradaki 15 yıl aynı şirkette 15 yıl çalışmak değil, sigorta süresi yani ilk defa sigortalı olunan tarihin üstünden 15 tam yıl geçmiş olmasıdır.
08.09.1999 tarihinden önce işe girmiş olmak şartı ile 3600 günü tamamlayanlar SGK dan “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı ile işyerinden kıdemini alarak ayrılabilirler.

08.09.1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar için ise emeklilik şartları a) Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün prim ödemesi, b) Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4.500 gün prim ödemesi olması gerekir. Buna göre yaş koşulu dışında kalan sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısı koşullarını en erken yerine getirdikleri tarihte, kıdem tazminatına ilişkin yazının verilmesi uygun görülmüştür. Bu da 08.09.1999 tarihinden sonra ilk defa işe girenlere kendi istekleriyle işinden ayrılmaları halinde kıdem tazminatı verilebilecek en yakın tarih, 7000 gün prim ödeyenler için 2019 yılı, 4500 gün prim ödeyenler için 2024 yılıdır.

MUHASEBENET
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı