Askere giden işçinin hakları nelerdir ?

Askerlik her yurttaşımızın vatan borcu. Bugün, askere giden işçilerin haklarını yazalım istedik. Askerlik veya kanundan doğan çalışma ödevi ile işten ayrılma, iş sözleşmesinin fesih yollarından birisidir. Buna göre, işçinin muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirme hakkı vardır. 1475 Sayılı İş Kanunu’nun kıdem tazminatını düzenleyen 14. Maddesine göre; “c) Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda” İşçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Buna göre, iş sözleşmesinin muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işçi tarafından feshedilmesi halinde, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır, ancak ihbar tazminatı alamaz.

Yıllık izin parası hakkı
Muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, işçinin fesih tarihinden önce hak kazanıp kullanmadığı izinlere ait ücretinin son ücret üzerinden ödenmesi gerekmektedir.

İş sözleşmesinin askıya alınması
Kanundan doğan her türlü zorunlu ödev, kural olarak iş sözleşmesini askıya alabilir. İşçinin tanıklık ve bilirkişilik yapması, bazı askeri görevleri yerine getirmesi, iş mevzuatı ile belirlenen zorunlu kurul ve komisyonlara katılması bu nitelikteki durumlara örnek gösterilebilir.

Manevra veya başka sebeple silâhaltına alınma
Muvazzaf askerlik ödevi dışında manevra veya herhangi bir sebeple silâhaltına alınan veyahut herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi yüzünden işinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi işinden ayrıldığı günden başlayarak iki ay sonra işverence feshedilmiş sayılmaktadır.

İşçinin bu haktan faydalanabilmesi için o işte en az bir yıl çalışmış olması şarttır. Bir yıldan çok çalışmaya karşılık her fazla yıl için, ayrıca iki gün eklenir. Şu kadar ki bu sürenin tamamı doksan günü geçemez.
İşçi muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir sebeple silâhaltına alınırsa, işçinin işyerindeki kıdemiyle orantılı olarak hizmet akdinin askıda sayıldığı 60-90 günlük süre içinde işçinin ücreti söz konusu olmayacak, dolayısıyla bu süre içinde işçi ücret talep etmeyecek ve işveren de ücret ödemeyecektir.
Bu süre içinde iş sözleşmesinin kanundan doğan başka bir sebebe dayanılarak işveren veya işçi tarafından feshedildiği öteki tarafa bildirilmiş olsa bile, fesih için Kanunun gösterdiği süre bu sürenin bitiminden sonra işlemeye başlar. Ancak iş sözleşmesi belirli süreli olarak yapılmış ve sözleşme yukarıda yazılı süre içinde kendiliğinden sona eriyorsa bu madde hükümleri uygulanmaz. Gazeteci ilk defa muvazzaf askerlik görevine katılmış ise işveren ona askerlik süresince son aldığı ücretin yarısı tutarında ücret ödemekle yükümlüdür.

Askerden dönen işçiyi işe alma zorunluluğu
Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır.
Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat ödeme yaptırımı getirilmiştir.

RESUL KURT / STAR